Kalibrasyonun Tanımı
Kalibrasyon, belirlenmiş koşullar altında, doğruluğu bilinen bir ölçüm standardını veya sistemini kullanarak diğer test ve ölçüm aletinin doğruluğunun ölçülmesi, sapmalarının belirlenmesi ve doküman hâline getirilmesi için kullanılan ölçümler dizisidir.
Cihazların imalatçı tarafından önerilen bir şekilde, belirlenen uluslararası ölçütlere uygun olarak çalışmasının sağlanması tanı ve tedavi hizmetlerinin kalitesini artıracak bunun sonucunda da hasta memnuniyetinin artması sağlanmış olacaktır. Sağlık kuruluşlarının kendi alanlarında saygın bir konum kazanmaları da verdikleri tanı ve tedavi hizmetlerinin kalitesiyle doğru orantılıdır.
Kalibrasyona Yönelik Ölçme İşlemi ve Ölçüm Raporunda Bulunması Gereken Hususlar
Kalibrasyona yönelik ölçme işleminde, ölçme işleminin yapılacağı ortam şartlarının belirlenmesi, ölçüm yapılacak noktaların doğru tespit edilmesi, uygun ölçme cihazının seçimi ve personelin eğitimli olması oldukça büyük önem kazanmaktadır. Ölçüm raporunda aşağıdaki hususların yer alması gerekmektedir:
- Referans cihaz tanımı
- Kalibrasyon talimatı
- Referans değerler
- Ölçüm değerleri
- Ölçüm belirsizliği ve belirsizlik toleransları
- Özel koşullar
- Kopya sayfalar için kopya kaşesi ve imza
- Yazılı onay olmadan kısmen kopyalanmayacağını belirten bir beyan
- Ölçülen büyüklüklerin uygun ölçü birimleri
- Sertifikanın ölçüm raporunun ilgili sertifikaya ait olduğunu tanımlamak amacıyla üst bilgi olarak cihaz markası model ve seri numarası belirtilir.
Kalibrasyon Sertifikasında Bulunması Gereken Hususlar
Kalibrasyonun yapıldığı laboratuvara ait bilgiler:
- Kalibrasyonun yapıldığı yer
- Kalibrasyonun yapıldığı tarih
- Müteakip kalibrasyon tarihi
- Sertifika tarihi
- Sertifika nu.
Kalibrasyonu yapılan cihaza ait bilgiler:
- Cihazın tanımı
- İmalatçısı
- Modeli ve seri nu
- Cihazın ait olduğu birim
- Sipariş nu.
Kullanılan referans standartlar:
Kalibratörlerin adı
Kalibratörlerin modeli
Kalibratörlerin seri numaraları
Kalibratörlerin sertifika geçerlilik süreleri
Kalibrasyonun yapıldığı çevre şartları:
- Sıcaklık
- Nem
- Sıcaklık dengeleme zamanı
Kalibrasyon metodu:
- Akredite eden kuruluşa ait bilgiler
- Kalibrasyonu yapan teknik personelin adı soyadı ve imzası
- Onay makamı, mühür ve imza
Çalışma Testleri
Kuvöz cihazlarının öncelikle her bir bölümü teker teker, sonra bütün bölümleri beraber çalıştırarak çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.
Bu çalıştırma testi esnasında bölümlerin teker teker ve birbiriyle beraber çalışmasında eş güdümsüz ya da düzensiz çalışmaları tespit edilmelidir.
Cihazın elektronik, elektromekanik ve kontrol panelinin düzenli çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. Gürültülü, sarsıntılı ve kesik çalışan eleman olup olmadığı kontrol edilmelidir. Kontrol panelinden yapılan ayarlamalara elemanların tepki verip vermedikleri kontrol edilmelidir. Özellikle ısı ünitesinin otomatik olarak çalışıp çalışmadığı, nem ünitesinin gerekli nemi sağlayıp sağlamadığı kontrol edilmelidir.
Fonksiyon Testleri
Servis el kitabı okunup kalibrasyon aşamaları öğrenilmelidir. Kalibrasyon aşamaları takip edilmelidir.
Kalibrasyon İçin Cihaz Seçimi
Kalibrasyonu yapılacak üniteye uygun ölçü cihazları seçilmelidir. Seçilecek ölçüm cihazlarının da kalibrasyonunun doğru ve güvenilir bir şekilde yapıldığından emin olmak gerekir.
Ortam Koşullarını Kontrol Etmek
Ortam koşulları fiziki olarak kontrol edilmelidir. İyi bir kalibrasyon için ortam sıcaklığının normal oda sıcaklığında, ortam neminin normal oda neminde, ortam aydınlatmasının 40–50 lüks şiddetinde olması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Kalibrasyon Yapmak
Uygun kalibratörleri kullanarak kalibrasyonu yapılacak kuvöz cihazının üniteleri kalibratörlerle senkronosyonu sağlanmalıdır. Bu işlem anında izin verilen kalibrasyon ayarları dışında cihazın ayarları ile oynanmamalı, görev dışında işlemler yapılmamalıdır.
- Cihazın aparatları kontrol edilmelidir.
- Cihazın bağlantı kabloları kontrol edilmelidir.
- Cihaz fiziksel olarak kontrol edilmelidir.
- Cihaz kullanıcı kontrolünde çalıştırılarak ses olarak da çalışan üniteleri kontrol edilmelidir.
Sertifika Doldurmak
Yukarıda da açıklandığı gibi kalibrasyonu yapılan kuvöze ait kalibrasyon raporu doldurularak kullanıcılara gerekli açıklamalar yapılmalı ve kalibrasyon sertifikası yetkisi dâhilinde imzalanarak gerekli onay, imza ve mühür işlemleri yaptırılmalıdır. Kalibrasyonun yapılamadığı cihaz parçalarının değişiminin yapılması sağlanmalıdır. Kalibrasyonu yapılmayan cihazlara kalibrasyon sertifikası doldurulmamalıdır.
Kalibrasyon sertifikasının bir nüshası alınıp ortam uygun bir şekilde terk edilmelidir.