CyberKnife Nedir, Nasıl Çalışır?

CyberKnife, tüm vücutta kanser tedavisi yapmak için tasarlanmış robotik radyocerrahi sistemidir. “Uzay neşteri” olarak da alınır ve ‘Saybırnayf’ olarak telaffuz edilir.

Bu sistem sayesinde radyasyon demetleri odaksal olarak kullanılarak, beyin ve vücuttaki kanserli dokular yüksek dozlarla tedavi edilebiliyor. Normal dokular, radyasyonunun etkilerinden korunabiliyor.

Cyberknife robot kontrollü, noktasal ışınlama yapabilme kapasitesinde olan bir minyatür lineer hızlandırıcıdır.Radyoterapide kullanılan klasik hızlandırıcılar 5.000 kg, Cyberknife ise sadece 140 kg ağırlığındadır. Bu ağırlıkta bir cihazın 6 eklemli bir robot üstüne yerleştirilmesi ile cihazın 1mm. altındaki tümörlere tedavi yapabilme olanağı vardır.Hastanın yattığı tedavi masasında diğer bir robot tarafından kontrol edilir. Klasik radyoterapi ile tedavi edilen hastalıklarda kullanımı azdır, genellikle noktasal ışınlamadan yarar gören hastalıkların tedavisinde kullanılır.

Dünyanın ilk ve tek robotik radyocerrahi sistemi olan CyberKnife, 0,12 mm hassasiyet ve doğrulukta 6 eklemde hareket edebilen robotik bir kol ile sabitlenen X-ışını üreten lineer hızlandırıcıdan oluşmaktadır.

Yüksek doz radyasyonun tümöre milimetrenin altında doğruluk ve isabetle değişik açılardan odaklanması sağlanarak açık ameliyata gerek kalmadan kansız ve ağrısız bir işlemle tedavi sağlanır.

İsmine (knife=bıçak) rağmen CyberKnife tedavisi açık cerrahi işlem değildir. Tedavi herhangi bir kesi veya anestezi işlemi gerektirmeden uygulanan ağrısız bir uygulamadır.

Bilgisayar kontrollü robot ile tedavi cihazı, hasta etrafında dönerek ve yüzlerce açıdan ışınlama yaparak tedaviyi gerçekleştirlir.

CyberKnife Kullanım Alanları

CyberKnife yöntemi; akciğer kanserleri, prostat kanserleri, beyin tümörleri, baş-boyun kanserleri, vertebra tümörleri, pankreas kanserlerinde kullanılır.

Ayrıca diğer yöntemlerle tedavi edilemeyen, sayıca az olan metastazlarda, solunumla ya da bağırsak hareketleri ile tümörün yer değiştirdiği durumlarda, akciğer ve karaciğer tümörlerinde kullanılabilir.

Radyasyona çok hassas olan omurilik hastalıklarında da etkilidir. Önceden radyoterapi almış ancak aynı bölgede hastalığı tekrarlamış tümörlerde ikinci kez uygulama yapılabilir.

Tedavi Yöntemleri

Akciğer kanserleri, prostat kanserleri, beyin tümörleri, baş-boyun kanserleri, vertebra tümörleri, pankreas kanserlerinde kullanılır.

Ayrıca diğer yöntemlerle tedavi edilemeyen, sayıca az olan metastazlarda, solunumla ya da bağırsak hareketleri ile tümörün yer değiştirdiği durumlarda, akciğer ve karaciğer tümörlerinde kullanılabilir.

Radyasyona çok hassas olan omurilik hastalıklarında da etkilidir. Önceden radyoterapi almış ancak aynı bölgede hastalığı tekrarlamış tümörlerde ikinci kez uygulama yapılabilir.

CyberKnife  Sistemi Bölümleri

Xchange Robotik Kolimatör Değiştirici: Kompakt bir alanda otomatik, eller serbest hüzme kolimatör değişimini dopalar ve sağlar.

Senkronizasyon: Yapay zekayı kullanarak tedavi sunumunu hastaya veya hedef karekete sorunsuz bir şekilde uyarlar, böylece robot, tedavi sunumu boyunca her endikasyon için tedavi ışınını sürekli olarak hedef konumla senkronize eder.

Robotik Manipülatör: Potansiyel olarak binlerce açıdan milimetre altı hassasiyet ve doğrulukla eş düzlemsel olmayan ve izosentrik olmayan tedavi ışını iletimi sağlamak için lineer hızlandırıcıyı altı serbestlik dereceli robotik olarak konumlandırılır

Yapraklı Kolimatör MLC: Bir dizi hedef boyutlu etkili bir şekilde tedavi eden ilk robot koluna monte edilmiş MLC Değişken diyaframlı kolimatör veya 5 mm ile 60 mm çapında dairesel alan boyutlarına sahip sabit bir kolimatör olarak değiştirilebilir.

Lineer Hızlandırıcı: Yüksek doz çıktısı etkili tedaviyi destekler.

Zemin içi Dedektörlü Stereoskopik X-ray Sistemi: Yapay zeka güdümlü proaktif ve reaktif hareket sekronizasyonu yeteneklerini mümkün kılan tedavi sırasında günlük hastakurulumu ve hedef pozisyon doğrulaması için kullanılır.

Solunum Modelleme Kamera Sistemi: Bir hastanun nefes almasını gerçek zamankı olarak izler.

Böylece lineerhızlandırıcı, solunum paterni değişse bile tedavi sunumu boyunca solunumla hareket eden bir hedefle proaktif olarak sekronize edilebilir.

Tedavi Koltuğu: Hasta konumlandırmasını optimize etmek için beş derece hareket serbestliğine

sahip hasta destek sistemidir.

Zemin içi dedektörü Stereoskopik X-ray Sistemi: Yapay zeka güdümlü proaktif ve reaktif hareket senkronizasyonu yeteneklerini mümkün kılan tedavi sırasında günlük hasta kurulumu ve hedef pozisyon doğrulaması için kullanılır.

CyberKnife  Sistemi Nedir?

CyberKnife Sistemi, kanserli ve kanserli olmayan tümörler ve radyasyon tedavisinin belirtildiği diğer durumlar için invazif olmayan bir tedavidir. Prostat, akciğer, beyin, omurga, baş ve boyun, karaciğer, pankreas ve böbrek dahil olmak üzere vücuttaki durumları tedavi etmek için kullanılır ve cerrahiye veya ameliyat edilemeyen veya cerrahi olarak karmaşık tümörleri olan hastalar için bir alternatif olabilir. CyberKnife tedavileri tipik olarak 1 ila 5 seansta gerçekleştirilir. CyberKnife Sistemi’nin yirmi yıldan fazla klinik kanıtı vardır ve binlerce kanser hastasına yardımcı olmuştur.

CyberKnife cihazı içinde alt sistemler bulunuyor:

• Görüntüleme kılavuzluğunda tümörün yerini saptayan sistem,
• Bilgisayar kontrollü robot ve robotik hasta pozisyonlandırma sistemi.

Temel olarak CyberKnife, sanayide kullanılan robotlar üzerine yerleştirilmiş olan gelişmiş bir lineer hızlandırıcıdır. Radyasyon demetlerini odaksal olarak kullanarak, beyin ve vücutta, özellikle erişiminde problem yaşanan kanserli bölgeleri yüksek dozlarda ışınla tedavi eden bir Stereotaktik Radyocerrahi (SRC) cihazıdır.

CyberKnife Radyocerrahi Sistemi, ana olarak 6 eklemli bir endüstriyel robot üzerine yerleştirilmiş 140 kg. ağırlığında 6 MV X-ışını üreten lineer hızlandırıcı ve 6 yönde hareket edebilen robotik hasta yatağından oluşur. Robot hassasiyeti 0.2 mm. olarak bildirilmektedir. Klasik SRC metotlarından farklı olarak CyberKnife, görüntüleme ile hedefin yerini belirleme ve kılavuzluk yapan sistemle bilgisayar kontrollü robot sistemini birleştirerek, tümörlere ışınlanmasını sağlar.

Nasıl Uygulanır?

CyberKnife, hastanın yüzüne plastik maske yerleştirilerek, hastaya cerrahi girişim yapılmadan uygulanır. Şöyle ki; hasta, tedavi sırasında 6 yönde hareket edebilen robot kontrollü bir masada yatar.

CyberKnife’ta, tümörün yerini belirleyip takip eden ve gerektiğinde, tümör hareketi olursa değişiklikleri izleyip hasta pozisyonunu değiştiren bir görüntü yakalama sistemi kullanılır. Bu sistem ile solunumla yer değiştiren akciğer ve karaciğerdeki tümörler SRC/SRT ile tedavi edilebilmektedir.

Tedavi sırasında hastanın nefesini tutması ya da düzenli olarak soluması da gerekmez.

Sistem, hastanın tedavi öncesi alınan Bilgisayarlı Tomografi ve Manyetik Rezonans görüntülerini, tedavi sırasında alınan anlık görüntülerle karşılaştırır. Buradan elde edilen tümör koordinatları anlık olarak bilgisayarlar yardımıyla değerlendirilerek radyasyon dozu ayarlanır. Bu şekilde hastanın küçük hareketlerine karşı tedavinin etkilenmemesi sağlanır.

Tedavi tümörle sınırlı kalırken, çevre sağlıklı dokulardaki hasar da aza indirilebilmektedir.

Bilgisayar kontrollü robot kullanan CyberKnife Sistemi’nde, tedavi cihazı hasta etrafında dönerek ve yüzlerce açıdan ışınlayarak tedaviyi tamamlar. Hedeflerin ışınlanmasındaki doğruluk 0.95 mm. kadar olmaktadır.

CyberKnife tedavisi’nin İhtiyaç duyulduğu Tıbbi Birimler

• Beyin ve Sinir Cerrahisi
• Göğüs Hastalıkları
• Kulak Burun Boğaz
• Radyasyon Onkolojisi
• Radyoloji
• Tiroid Hastalıkları ve Tedavisi
• Üroloji

Cyberknife Tedavisine Hazırlık Nasıl Yapılır?

Tedavi bölgesine göre baş ve boyun bölgesindeki hastalıklarda suda eriyen ve yüzün şeklini alan ısıya duyarlı maskeler hazırlanıp, aynı pozisyonda Bilgisayarlı Tomografi görüntüsü alınır ve tedavi planlamasında elde edilen görüntüler kullanılır.

Tedavi sırasında kişiye özel hazırlanan bu maskeler kullanılır. Maskenin kullanım amacı hastanın hareket etmesini engellemektir.

Gövdedeki hastalıklarda ise kişiye özel hazırlanan özel bir vakumlu yatak kullanılabilir.

Akciğer, karaciğer, prostat gibi bölgelerin tedavisinde ise bu organlara iğne ile yerleştirilen Altın işaretleyicilerin yerleştirilmesi gerekebilir. Bu Altın işaretler vücutta kalıcı olup çıkarılmasına gerek yoktur.

Cyberknife Tedavisi Kaç Seansta Uygulanır?

• Cyberknife tedavileri genellikle lezyonun büyüklüğü ve yerleşimi ile ilgili olmak üzere 1-5 seans arasında sürer. Seanslar üst üste günler verildiği gibi, gün aşırı verilmesi de diğer bir uygulama şeklidir.

Yaşlı ve Sistemik Sorunları Olan Hastalarda Uygulanabilir Mi?

• Cyberknife için yaş veya sistemik hastalık olması bir engel değildir. Tedavi sırasında hastanın hiç bir şey hissetmemesi nedeni ile anestezi gerekli değildir. Sadece 3-4 yaş altı çocuk hastalarda ve gerektiğinde erişkin hastalarda anestezi kullanılabilir.

Tedavi Sırasında Hasta Uyanık Mıdır?

• Hasta tedavi sırasında uyanıktır.

Cyberknife Tedavisi Güvenli Midir?

• Robot kontrollü olması nedeni ile Cyberknife tedavi cihazı 1 mm. altında tümörlere müdahale edebilir.

Tedavi Ne Kadar Sürede Etki Eder?

• Tedavi etkisi hemen başlar ancak günler içinde toplam doza ulaştıkça devam eder. Hastanın ağrısı varsa azalması, kanaması varsa kanamanın durması tedavinin etkili olduğunu gösterir. Tedaviye olan cevabın ilk değerlendirmesi genellikle 1-2 ay içinde radyolojik görüntüleme ile yapılır.

Hastalar Tedavi Sonrası Çevresindeki İnsanlara Radyasyon Yayabilir mi ?

• Hastalara uygulanan radyasyon tedavisi tedavi odasından çıkınca ortamdan yok olur, hasta ile taşınmaz, ve çevresindeki insan, çocuk ve bebeklere zarar vermez.

CyberKnife’ın Oda İçerisindeki Yerleşimi